Қатерлі ісік (обыр) - бұл жасушалардың патологиялық дамуына байланысты өскіні. Жасушалар қалыпты бақылау механизмін жоғалтады және үздіксіз көбею, жақын маңдағы тіндерге ену, дененің алыс жерлеріне қоныс аудару және жасушаларды қоректік заттармен қамтамасыз ететін жаңа қан тамырларының пайда болуына ықпал ету қабілетіне ие болады.
Қатерлі жасушалар организмдегі кез-келген ұлпадан дами алады.
Қатерлі ісік ауруының себептері: генетикалық ерекшеліктері, жүре пайда болған және тұқым қуалайтын аурулардың болуы, гормоналды бұзылулар. Осы факторлардың барлығы қатерлі ісіктердің дамуына ықпал етуі мүмкін. Әдетте, олар әр адамның денесінің туа біткен және жеке ерекшеліктерімен байланысты.
Қатерлі ісіктің алдын алу әдістері.
Қазіргі заманғы медицина белсенді аурудың алдын алудың 2 түрін ажыратады: бастапқы және қайталама.
Бастапқы алдын алудың мақсаты - ісіктің пайда болу процесінің, яғни канцерогенездің алдын алу. Алдын алу кезінде канцерогендермен байланысын тоқтату керек. Сондай-ақ, алғашқы профилактикаға иммунитетті арттыру, салауатты өмір салтын ұстану және дұрыс тамақтану да кіреді. Темекі шегуден және алкогольді теріс пайдаланудан бас тарту, физикалық белсенділік өте маңызды болады. Мұның бәрі қатерлі ісік қаупін азайтуға көмектеседі.
Екіншіден профилактика қатерлі ісікке дейінгі ауруларды анықтау мен бақылауды, ерте сатыдағы қатерлі ісіктерді айқындауды, алдын алуды және емдеуді қамтиды.
Қайталама алдын алу шараларына мыналар жатады: онкоцитологияға жағындыларды (жатыр мойны обыры) алу, профилактикалық тексерулер, қауіп топтарын анықтау, маммография (сүт безі обыры), темекі шегушілердің өкпелерінің КТ-сы, PSA сынағы (простата обыры).